De renovatie van de ‘Dodengang’.
Na de oorlog werd er beslist om de ‘Dodengang’ die gelegen is aan de IJzerdijk te Diksmuide niet af te breken maar te bewaren ter nagedachtenis aan de gruwelijkheden die er hadden plaatsgevonden. Bij wijze van monument zouden de latere generaties de ‘Dodengang’ kunnen bezoeken om geconfronteerd te worden met de barre omstandigheden aan het front tijdens WO I. Dit was een mooi voorstel ware het niet dat het hier ging over gangen gemaakt uit natuurlijke producten. De tand des tijds deed zijn werk en al begin de jaren ’60 was een dringende renovatie nodig. De opdracht voor renovatie werd gegeven aan het 11 Genie Bataljon. De eerste renovaties vonden plaats tussen ’60 en ’70. Om de authenticiteit te bewaren werden zoveel mogelijk natuurlijke middelen gebruikt, jutten zakken gevuld met zand, al dat niet ondersteund door houten balken. Dit materiaal was echter niet geschikt en al sneller dan verwacht moest er weer ingegrepen worden.
In de jaren ’90 kreeg een officier van het 11 Genie Bataljon de opdracht om een oplossing te bedenken, het uitzicht van de gangen moest hetzelfde blijven en het materiaal zou minder onderhevig moeten zijn aan verval. Na enkele verwoede pogingen slaagde men er uiteindelijk in de volledige ‘Dodengang’ te fotograferen en dan stuk per stuk af te breken. De voet van de muren werden in betonnen platen gegoten en de muren werden opgetrokken in betonsteen. Daarna werd het midden opgevuld met grond en de buitenkant omhuld met zakken die gevuld waren met zand en cement. Het resultaat is dat men niet kan merken dat het hier over een volledige nieuwe constructie gaat, door het feit dat er oog is geweest voor details. Hiermee heeft het 11 Bataljon Genie knap werk geleverd om een oorlogsmonument in zijn oorspronkelijke staat te herstellen.
Historiek 11 Bataljon Genie
Op 1 december 1948 wordt het 11de Genieregiment opgericht op basis van vier bestaande compagnies. Het neemt hierbij de tradities over van het Bataljon Pontonniers dat in 1916 gevormd wordt op basis van de Compagnie Sapeurs-Mariniers en Pontonniers. De Pontonniers zijn tijdens de Eerste Wereldoorlog verantwoordelijk voor het in stand houden van de onderwaterzetting van de IJzervlakte. Op 30 juni 1918 wordt er een vaandel toegekend aan het Bataljon Pontonniers. Het opschrift ‘Veldtocht 1914-1918 NIEUWPOORT’ wordt later op de vlag aangebracht en op 8 april 1919 wordt het vaandel door Z.M. Koning Albert I overhandigd. Bij de capitulatie op 8 mei 1940 wordt het Bataljon Pontonniers ontbonden. In 1951 wordt het 11de Genieregiment omgevormd tot het 11de Geniebataljon en gekazerneerd in Kwartier Lt Thoumsin te Burcht. In de loop der jaren is de samenstelling van het bataljon verschillende keren gewijzigd. In de jaren negentig bestaat het bataljon uit de Compagnie WCW (Wegen , Constructie en WARDAM) en een groep gevechtszwemmers. In april 2002 wordt het bataljon uitgebreid met de integratie van de voormalig onafhankelijke 1ste compagnie Gevechtsgenie, die haar personeel, naam en tradities behoudt. In 2003 wordt ook de onafhankelijke 68ste Compagnie Gevechtsgenie uit HELCHTEREN ontbonden en leent haar naam aan de nieuw gevormde Compagnie Steun & Amfibie in de schoot van 11 Genie. Deze herbergt de amfibiecapaciteit en Leopard pioniertanks, alsook het personeel van de 14de Compagnie Genie Para-commando uit HEVERLEE, wanneer ook deze wordt opgedoekt. Zo is de huidige geleding van het 11de Bataljon Genie compleet. Momenteel zijn er 575 militairen en 42 burgers tewerk gesteld, verdeeld over de 1ste Compagnie Medium Gevechtsgenie, de 6de Compagnie Constructie, de 68ste Compagnie Lichte Gevechtsgenie en de Compagnie Staf & Diensten. De genisten van dit bataljon zal men nooit voltallig in de kazerne vinden. Ze worden op permanente basis ingezet voor het leveren van de geniesteun in het binnenland en ook in het buitenland heeft het bataljon de laatste drie decennia, op continue basis minstens één detachement die het wapen vertegenwoordigt.
Wapenschild van het 11 Bataljon Genie
De blauwe achtergrond stelt het water voor waarop de genie voornamelijk werkt. Hij verwijst ook naar de Schelde waarlangs de pontonniers bataljon en later het 11de Bataljon Genie sedert hun oprichting gekazerneerd zijn. Rood en zwart in het schild zijn de kleuren van de genie. Het anker duidt op de voorzetting van de tradities van het Bataljon Pontonniers. Het zwaard is het symbool voor de strijd (want de genie behoort tot de gevechtssteun), terwijl de bijl staat als symbool voor de arbeid (want de genie is een technisch wapen). De Romeinse helm en wapenuitrusting zijn net als het zwaard en de bijl het oorspronkelijke kenteken van de genie. Het cijfer ’11’ verwijst naar het 11de Bataljon Genie.
Leuze van het 11 Bataljon Genie
Per ignem et aquam
‘ignem’ Wijst op de grote rol die het ‘vuur’ speelt bij de techniek van de genie. Het gebruik van mijnen en springstoffen zijn veelbeproefde technieken om de gevechtseenheden te steunen. Maar ook het opruimen van mijnen en ontploffingstuigen behoort tot het takenrepertorium van de genie.
‘aquam’ Slaat terug op het andere natuurelement ‘water’ dat met de hulp van de genie dient overwonnen te worden. De mogelijkheid om waterlopen snel te kunnen overschrijden door gebruik te maken van vlotten, bruggen en overschrijdingsboten is hiervan het bekendste voorbeeld. Alhoewel het water vaak wordt gezien als een vijand die zo snel mogelijk overwonnen moet worden, kan men het ook gebruiken als bondgenoot zoals gebeurde in de Eerste Wereldoorlog door de Pontonniers. Ook het werken onder water is een opdracht van de genie waarbij de gevechtszwemmers ingezet worden bij onderwaterontmijning, bij het mijnen van bruggen of ook nog voor het verkennen van landings-en evacuatiestranden.
***
Het 11 Bataljon Genie, Kwartier Luitenant Victor Thoumsin, is gekazerneerd aan de Schelde in Zwijndrecht (Kruibeeksesteenweg 159). Op het domein tegen een gevel zijn gedenkstenen met de namen van de gesneuvelde Pontonniers aangebracht.
Het Bataljon der Pontonniers
Aan zijne Helden
Bron: Informatiebrochure ‘Opendeurdag 11 Bataljon Genie’, 13 september 2015 en Traditiezaal