Archives

All posts for the year 2016

fort-liefkenshoek-bunker

In 1917 bouwde de Duitse bezetter meer dan tweehonderd bunkers in het Wase landschap.  Sindsdien vormen ze een slingerende verbinding tussen Steendorp en Vrasene.  Deze bunkers maakten deel uit van de Hollandstellung, een grotere verdedigingslinie die van het Zwin tot Vrasene liep.  De Duitsers verwachtten immers vanuit het noorden een aanval van de geallieerden op Antwerpen.  De strategische ligging van het fort Liefkenshoek op de Schelde ging ook niet aan de Duitse legerleiding voorbij.  Op de dijk – in vestingbouwtaal de courtine – tussen de bastions Kieldrecht en Doel, werden drie bunkers in gewapend beton uitgerust: een waarnemingspost tussen twee schootsbunkers, bewapend met een kanon.  Een gedeelte van de bunkerlinie is sinds 2002 beschermd als monument.

Bron:
Infobord wandeldijk Fort Liefkenshoek, Ketenislaan 4 – Haven 1974,  Kallo

saey petrus leopold 1890-1916

 

SAEY Petrus Leopold

Soldaat, 2e kl., 7e Linie

Geboren Lokeren 02-02-1890

Zoon van Albertus en Van Den Broecke Marie x Lokeren 13-11-1889

Gehuwd met De Schryver Augusta x Lokeren 22-04-1914

Overleden Dinard, Hosp. n°64 (FR) 15-12-1916

Begraven (14-18) Dinard Comm., dep. Ille-et-Vilaine (FR) 17-12-1916

Begraven (heden) Dinard Comm., dep. Ille-et-Vilaine (FR) 018

Heirbrug 142 Lokeren

Schrijnwerker

Monument Lokeren

vrasene-bunkers

Bunkers in het landschap van Vrasene

Toen de Eerste Wereldoorlog op 4 augustus 1914 uitbrak, was de Belgische kringstelling rond Antwerpen, met forten en schansen, niet volledig afgewerkt. Op de linkeroever eindigde de kringstelling aan het fort van Haasdonk.  Tussen dit fort en Doel was er een open strook van ongeveer 20 km zonder verdedigingswerken.
Het oorspronkelijke wetsvoorstel van 1905 voor de bouw van betonnen forten en schansen omvatte
op de linkeroever behalve het fort van Haasdonk nog vier andere forten (Nieuwkerken, Verrebroek, Sint-Antoniushoek, Doel) en vier schansen (Ster, Heihoek, Beekstraat, Duikeldam). Het wetsvoorstel werd evenwel geamendeerd en de bouw van deze forten en schansen uitgesteld naar een latere datum. Ze werden nooit gebouwd.
Om de open terreinstrook te verdedigen besloot de Belgische militaire overheid in 1914 het gebied ten noorden van Vrasene tot aan de Nederlandse grens onder water te zetten. In de strook tussen Vrasene en het fort van Haasdonk werden vier bataljonstellingen gebouwd, elk bestaande uit veldschansen en loopgraven. Tussen de forten Haasdonk en Steendorp waren er al twee betonnen schansen. Landmolen en Lauwershoek. De vier verdedigingswerken werden verbonden door een lijn van dubbele loopgraven, voorzien van schuilplaatsen en beschermd door een vijfvoudige prikkeldraad-versperring.
Na de val van de vesting Antwerpen op 10 oktober 1914 behielden de Duitsers de totale loopgraven-lijn op de linkeroever. Al op 13 oktober nam het Duitse Oppercommando het besluit de vesting Antwerpen opnieuw in staat van verdediging te stellen. Van de 33 forten en 29 schansen van de buitenste verdedigingsgordel waren er slechts 13 onbeschadigd in Duitse handen gevallen, waaronder het fort Haasdonk.
Het Duitse leger richtte Antwerpen niet meer in als een kringstelling die heel de stad omsloot, maar reorganiseerde enkele de forten die van operationeel belang waren, zoals o.a. het westelijk front op de Linkerscheldeoever tussen het fort Steendorp en het overstroombare gebied ten noorden van Vrasene.
In de herfst van 1916 besloten de Duitsers versterkingen op te richten tegenover de Nederlandse grens, vanaf het Zwin tot aan de inundaties in Vrasene. Deze verdedigingslijn, ongeveer 75 km lang, kreeg de benaming Hollandstellung. In totaal bouwden de Duitsers voor al deze verdedigingslijnen meer dan 850 bunkers.
De verwachte landing is er nooit gekomen.

ligging-linie

Kaart met de ligging van de linie
Duitse verdedigingsstelling van de Vesting Antwerpen Linkeroever.
Bunkerlinie van 1917, vanaf het inundatiegebied ten noorden (Vliegenstal) van Vrasene tot aan het fort van Steendorp ten zuiden, aan de Schelde.

De bunkerlijn zoals de Duitsers die hebben verwezenlijkt op de Linkerscheldeoever kan men indelen in drie intervallen, die elk specifieke kenmerken hebben.
Het eerste interval, ongeveer 6 km lang, ligt tussen de forten Steendorp en Haasdonk. Hier werden slechts 24 bunkers gebouwd. Het aantal bunkers is in dit interval klein, gemiddeld één bunker om de 250 meter.
Het tweede interval, ongeveer 2,5 km lang, bevindt zich tussen het fort van Haasdonk en de spoorweg Antwerpen-Gent. Hier werden 65 bunkers aangelegd De bunkerdensiteit bedraagt één bunker om de 35 à 40 meter.
In het derde interval, ongeveer 4 km lang, tussen de spoorweg en de inundaties van Vrasene, kwamen 127 bunkers tot stand. De gemiddelde afstand bedraagt hier 25 à 30 meter.
Over een lengte van ongeveer 12,5 km werden dus in totaal 216 bunkers gebouwd, in een schijnbaar eigenaardige verdeling. De bunkers werden gebouwd op de Belgische loopgravenlijn van 1914 en vormden bijgevolg slechts één enkele bunkerlijn, dit in tegenstelling met de Duitse geplogenheden. Principieel bouwden de Duitsers hun verdedigingsstelling immers in drie opeenvolgende lijnen uit waarin het aantal schuilplaatsen telkens verminderde. Tussen de eerste en de tweede lijn lag een zone van ongeveer 100 meter, de derde lijn strekte zich ongeveer 300 meter achter de tweede uit.

Waarom men op de linkeroever van de Schelde slechts één loopgravenlijn met bunkers aanlegde, is moeilijk te achterhalen. Een mogelijke verklaring is dat er 6 tot 7 km achter deze lijn een tweede verdedigingslijn lag, met de forten Kruibeke, Zwijndrecht en Sint-Marie. Tussen deze forten werden geen bunkers gebouwd, maar men legde er wel artilleriestellingen aan.

Begin 2001 werden de toen nog bestaande bunkers van de Duitse bunkerlijn uit 1917 geïnventariseerd. Dit leverde de volgende resultaten op:
tussen de forten Steendorp en Haasdonk: gebouwd 24, overgebleven 14
tussen het fort Haasdonk en de spoorweg: gebouwd 65, overgebleven 43
tussen de spoorweg en Vrasene: gebouwd 127, overgebleven 90
algemeen totaal: gebouwd 216, verdwenen 69, overgebleven 147

versterkingsgordel

Bron:
Provincie Oost Vlaanderen, Dienst Monumentenzorg en Cultuurpatrimonium, 2003, de Kleine Cultuurgids ‘De Duitse bunkerlinie van Steendorp-Vrasene 1917, auteur Raymond Van Meirvenne.
Postertentoonstelling  (officierswoning Fort Liefkenshoek Kallo (afgelopen okt. 2016)) over de bunkerlinie tussen Steendorp en Vrasene.  Deze tentoonstelling kwam tot stand als deel van het totaalproject ‘De Groote Oorlog’ van cultuurcentrum Ter Vesten Beveren.

 

van hoye victor laurentius 1894-1916

 

VAN HOYE Victor Laurentius

Soldaat, 2e kl., 2e Jagers te Voet

Geboren Eksaarde 21-01-1894

Zoon van Henricus en De Mol Maria Angelica x Eksaarde 14-09-1881

Overleden Krombeke 09-12-1916

Begraven (14-18) Westvleteren graf 290

Begraven (heden) Westvleteren, B.M.B. 0400

Dorp 20 Eksaarde

Monument Eksaarde

zerk van hoye victoor l